Ooit vonden we in Nederland dat we een natie van hoogopgeleiden moesten worden. Wie ons brood moest bakken en ons kapotte sanitair en fietsen moesten repareren vertelt dit domme verhaal niet. Ondertussen werden alle schooltypes met ‘lager’ in de naam geschrapt, maar desalniettemin holt ons onderwijs al jaren achteruit. De Onderwijsinspectie vindt nu dat de scholen in lager en voortgezet onderwijs in twee jaar het tij moeten keren door meer nadruk te leggen op de basisvaardigheden.
Nederland telt volgens cijfers van de Algemene Rekenkamer zo’n 2,5 miljoen laaggeletterden. Nog eens 250 duizend mensen zijn analfabeet en kunnen helemaal niet lezen of schrijven, zo schrijft de Volkskrant. De prestaties van de leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs gaan de laatste twintig jaren achteruit, schrijft de krant. Dan vraag ik me onmiddellijk af wat de Onderwijsinspectie de laatste twintig jaar heeft gedaan.
Uit een onderzoek van de Onderwijsinspectie in 2019 bleek dat slechts eenderde van de basisschoolleerlingen voldoende scoorde met rekenen, voor schrijven maar 28% en voor lezen 78%. Dat zou toen toch alle alarmbellen hebben moeten laten rinkelen? Die cijfers zouden er sedertdien niet op vooruit gegaan zijn mede door de coronapandemie.

In het rapport noemt de inspectie een aantal ‘uitdagingen’ waarmee het onderwijs te kampen heeft. Het lerarentekort bijvoorbeeld, de beperkte bijscholing van docenten en de hoge werkdruk. Door de coronacrisis kwam ook het welzijn van leerlingen onder druk te staan.

Oorzaken?

Sommige deskundigen wijten de achteruitgang aan aan de gebrekkige lesmethodes als het leerlinggerichte onderwijs dat in Nederland populair is, maar andere zouden juist meer willen aansluiten bij de talenten van de kinderen. Het ziet er naar uit dat ook de Onderwijsinspectie niet echt een idee heeft hoe we dit probleem kunnen aanvatten, al verwijst ze wel naar Zweden en Ierland waar een achteruitgang zou zijn omgebogen in een vooruitgang.
De Onderwijsinspectie heeft het over professionalisering van de leerkrachten, maar wat daar nu onder verstaan moet worden is (mij) volslagen duister. Wil zij daamee aangeven dat de pedagogische academies en lerarenopleidingen alleen maar amateurs hebben afgeleverd de laatste jaren? Dat lijkt me heel zorgelijk.

Kortom het ziet er uit als een zooitje en de Onderwijsinspectie lijkt daar deel van uit te maken. Dat Nederlandse onderwijs dat ooit eens onze trots was is afgegeleden naar de grauwe middelmoot, maar wees gerust. Kunstmatige intelligentie komt er aan en waarom zouden we nog naar school gaan als machines ons toch de baas zijn? Heeft iemand zich daar wel eens het hoofd over gebroken?

Bronnen: de Volkskrant, Onderwijsinspectie