Een tijdje geleden zag ik een artikeltje over demo van transgenders. Die betoging vond plaats in Nederland, maar op de erbij geplaatste foto stonden twee zelfgeconstrueerde protestborden met een Engels tekst. Wat later stond er in dezelfde krant een artikel waarbij een foto was geplaatst van een demonstratie in Amsterdam (de Dam) tegen racisme. Ook daarop zag ik slechts borden in het Engels. Moeten we vrezen dat de dagen van het Nederlands als volwassen cultuurtaal zijn geteld of is dat te somber?Dit proces is al jaren aan de gang. Steeds vaker vinden Nederlanders en Nederlandse neringdoenden het niet langer nodig in het Nederlands te communiceren. Mijn bakker is een bakery geworden en een sapwinkel bij mij in de buurt vindt het nodig op het raam te melden We’re open. Hoogleraren in Nederland blijken ineens werkzaam te zijn bij een ‘university’ met bijbehorend vakgebied in de Engelse taal.
Al vaker heb ik een vergelijking getrokken met de Scandinavische landen waar, zo is mijn indruk, de Engelse ziekte (of eigenlijk Amerikaanse ziekte) veel minder vaak voorkomt dat in het zo kosmopolitische Nederland. Gerekend naar het aantal sprekers zijn het Deens, Noors, Zwereds en IJslands veel kleinere talen dan het Nederlands, maar het taalbewustzijn in die landen lijkt veel beter ontwikkeld dan in het Nederlandse taalgebied.
Festen
Van de week heb ik eindelijk de film Festen in zijn geheel gezien. Daar komt een Amerikaan in voor die verzeild is geraakt op een vreemd verjaarspartijtje. Die Amerikaan spreekt geen Deens. In Nederland zou in zo’n situatie al gauw de halve zaal Engels gaan spreken, maar niet in die film.
Zijn er nog mensen in Nederland en Vlaanderen die zich druk maken om de ogenschijnlijke (?) teloorgang van het Nederlands met volle medewerking van veel Nederlandssprekenden? Die zijn er wel, maar veel verder dan hier en daar wat gemopper over al dat onnodige Engels komen die niet (met inbegrip van (niet)ondergetekende).
De organisatie Beter Onderwijs Nederland heeft een poging gedaan de desastreuze verengelsing van het Nederlandse onderwijs terug te draaien, maar vooralsnog heeft dat niet veel effect gehad. Er komen nieuwe regels voor taalgebruik in het academische en hoger onderwijs, maar dat lijkt van te voren al een verloren zaak. De oude regels, Nederlands is de voertaal, tenzij… (enz), werden jarenlang met voeten getreden zonder dat de overheid daar tegenop trad. Nee, CDA-premier Balkenende vond het jaren geleden al weer zelfs nodig bij de opening van het academische jaar zijn toespraak in het Engels te houden….
Ooit heb ik beweerd dat de situatie in België door de taalwetten wel eens de redding van het Nederlands zou kunnen zijn, maar ook daar heerst de Engelse ziekte volop. De situatie van het Nederlands gaat steeds meer op die van het klimaat lijken: we vinden het allemaal heel erg wat er gebeurt, maar zijn niet bereid daar iets voor te laten of te veranderen…