Beter Onderwijs Nederland
(BON) zoekt in het kader van de rechtszaak om de overheid te dwingen de
wet te handhaven
van de verengelsing van de
Nederlandse universiteiten, vooral van buiten de Randstad. De
voorbereidingen voor die rechtszaak verkeren in een vergevorderd stadium,
zo deelt BON mee. De organisatie heeft ook een brief naar de
onderwijsinspectie gestuurd
wat die precies heeft gedaan met haar zorgen over
die verengelsing.
BON stapt naar de rechter
11 maart 2018 - Beter Onderwijs Nederland (BON)
stapt naar de rechter om de overheid te dwingen de taalclausule in de
wet op het hoger en wetenschappelijk onderwijs te handhaven, zo heeft
de vereniging afgelopen donderdag aangekondigd. Die taalclausule stelt
dat het Nederlands de voertaal is aan de Nederlandse universiteiten en
die regel wordt door vrijwel alle Nederlandse universiteiten met
voeten getreden.
Binnen enkele weken zal advocaat B. Tomlow de dagvaardingen
uitbrengen. Volgens een vorig jaar uitgekomen rapport van de
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen over Engels als
onderwijstaal wordt in de praktijk veel en niet altijd met uitgebreide
motivering gebruik gemaakt van de uitzonderingsmogelijkheid. Inmiddels
is 23% van de universitaire bachelors en 74% van de masters
Engelstalig.
"De politiek doet niets", constateert Ad Verbrugge, voorzitter van
BON. "Je merkt dat het bestuurlijk uit de hand loopt. Het aantal
inschrijvingen groeit. Het gaat als een inktvlek door Europa dat je in
Nederland in het Engels kunt studeren tegen een laag collegegeld."
Volgens de Europese regels moeten universiteiten alle Europese
studenten toelaten. Ruim 12% procent van alle studenten in het hoger
onderwijs komt uit het buitenland, bij universiteiten is dat 17%.
Driekwart komt uit de EU. Zij kosten de overheid evenveel subsidie als
Nederlandse.
Tijdens de jongste formatie had BON de formerende partijen al gevraagd
de verregaande verengelsing van de Nederlandse universiteiten aan te
pakken, maar er gebeurde niets. Onlangs kondigde de Universiteit
Twente aan geheel op het Engels over te gaan, maar de UT is niet de
enige die het Nederlandse van de Nederlandse universiteiten wil
verbannen.
Bron: NRC
Handelsblad
21 februari: Dag van de Moedertaal
20 februari 2018 - Op 17 november
1999 riep de Unesco de 21ste februari uit tot de Internationale dag
van de Moedertaal. Voor de culturele organisatie van de VN zijn talen
hét instrument om het culturele erfgoed levend te houden. De
aanleiding die dag op de 21ste februari te houden, zijn de rellen in
1952 in Oost-Pakistan geweest waarbij verschillende studenten om het
leven kwamen. De studenten wilden dat hun taal, het Bengaals, zou
worden erkend als officiële taal in Pakistan. Pakistan bestond
destijds uit een westelijk (nu Pakistan) en oostelijk deel (nu
Bangladesh) waar Urdu de enige erkende taal was. De slachtoffers van
die 'taalbotsing' wordt in Bangladesh nog steeds herdacht op deze Dag
der martelaren (Ekushey).
Bron: Wereldwijde
Esperantovereniging
An De Moor wint de Lofprijs der Nederlandse taal 2017,
de Sofprijs gaan naar de universiteit van Leiden
11 februari 2018 - Winnaar
van de Lofprijs der Nederlandse taal is
An De Moor geworden.
Zij is talenbeleidcoördinator aan Odisee en de KU Leuven campus
Brussel en Gent en was in 2016 in Vlaanderen academicus van het jaar.
Ze schreef in november in scienceguide.nl een stuk over de dreigende
verdringing van het Nederlands in het hoger onderwijs in Nederland en
Vlaanderen: Is verengelsing van de maatschappij een veelkoppig
monster? "We moeten (...) vermijden dat het Nederlands een
'kombuistaal' wordt en als relevante academische taal en als
publicatietaal verdwijnt."
Tweede werd Lotte Jensen, hoogleraar aan de Radbouduniversiteit, die
ook een hartstochtelijk pleidooi hield voor een stevige positie van
het Nederlands in het hoger en wetenschappelijk onderwijs in
Nederland. "Zelfs Vondel wordt in een Engels keurslijf geperst. Te zot
voor woorden." Derde werd Erik D'hamers die in VLinks eveneens vurig
pleitte voor een stevige positie van het Nederlands in het hoger en
wetenschappelijk onderwijs.
De
Sofprijs der Nederlandse taal 2017 gaat naar de
universiteit van
Leiden. Deze oudste universiteit van Nederland vond het nodig om
zijn bibliotheek een Engelse naam te geven die, afgekort, LUL
oplevert. In de nog steeds voortdurende hang van de
universiteitsbestuurders naar meer Engels wordt alles wat maar
enigszins naar de Nederlandse herkomst riekt om zeep geholpen, met
soms zeer koddige resultaten. Tweede werd de meerderheid van de
Nederlandse Tweede Kamer die het niet nodig vond een motie van de heer
Beertema te ondersteunen, waarin werd aangedrongen op het handhaven
van de taalclausule in de wet op het hoger en wetenschappelijk
onderwijs, die stelt dat Nederlands de voertaal is aan de Nederlandse
universiteiten. Ook partijen die eerder streefden naar de verankering
van het Nederlands in de grondwet (ChristenUnie en het CDA) stemden
tegen. Derde werd koning Willem Alexander van Nederland die weigert,
zoals te doen gebruikelijk, zijn eigen taal te spreken bij het
bezoeken van buitenlandse staatshoofden, maar zich bedient van het
Engels, terwijl zijn gastheren zich wel van hun eigen taal bedienen.
KNAW: "Nederland heeft dringende behoefte aan taalbeleid"
6 februari 2018 -Nederland is een
meertalige samenleving geworden en daar is beleid voor nodig, stelt de
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) "We moeten
verstandiger en efficiënter omgaan met de talen in ons land, en daar
heldere keuzes bij maken." De aanbevelingen staan in
het onderzoeksrapportÊTalen voor Nederland, dat afgelopen
zaterdag verscheen. Volgens de KNAW is het zaak dat er meer aandacht
komt voor het helder en begrijpelijk communiceren met elkaar, in onze
steeds diverser wordende samenleving. Hierbij zou er meer aandacht
moeten zijn voor het Nederlands en zouden we, wat vreemde talen
betreft, verder moeten kijken dan het Engels en beter gebruik moeten
maken van de aanwezige talenkennis in de samenleving.Ê
De academie pleit er onder meer voor beleid en onderwijs zo in te
richten datÊalle inwoners van Nederland in elk geval op een
basisniveau Nederlands kunnen lezen, schrijven, spreken en verstaan.
Ook stelt ze voor dat er vanuit de universitaire talensector een soort
ÔtalenplatformÕ opgericht wordt dat kennis bundelt en dat fungeert
als doorgeefluik naar beroepsgroepen die van deze kennis gebruik
willen maken.
Bron: Onze
Taal
Bestuur TU Eindhoven wil Nederlands in de ban doen
2 februari 2018 - Als het aan het
bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven ligt, wordt het
Engels vanaf 2020 de officiële voertaal aan de universiteit. Andere
universiteiten met veel internationale studenten en medewerkers, zoals
die van Wageningen en Maastricht, houden het vooralsnog bij twee
talen.
Met de keuze om geheel op het Engels over te schakelen wil de TU/e de
toegankelijkheid van onder meer de medezeggenschap vergroten en
voorkomen dat de taal de communicatie en de gemeenschapsvorming in de
weg staat. De Nederlandse taal zal volgens een woordvoerder niet
worden verwaarloosd: "We moeten ook faciliteren dat met name studenten
goed Nederlands leren spreken en schrijven. Dat kan door cursussen,
maar ook bijvoorbeeld door een keuzevak in het Nederlands aan te
bieden."
Bron: Onze
Taal
Kamerleden bezorgd over verengelsing hoger onderwijs
23 januari 2018 - Regeringspartij CDA
en oppositiepartijen GroenLinks en SP willen dat het kabinet vaart zet
achter de aanpak van de wildgroei van het Engels in het hoger
onderwijs. Ze reageren hiermee op
de
jaarplanning van de Nederlandse ministers van Onderwijs Ingrid
van Engelshoven en Arie Slob, waarin staat dat zij voor de zomer van
2018 een integrale visie op internationalisering in het hoger
onderwijs naar de Kamer zullen sturen.
De Kamerleden vinden dat er eerder actie moet worden ondernomen en dat
het kabinet zich moet houden aan het voornemen uit het regeerakkoord
om scherper toe te zien op de naleving van de wet dat opleidingen
alleen Engelstalig zijn wanneer dit een toegevoegde waarde heeft, de
kwaliteit van voldoende niveau is en er in voldoende mate
Nederlandstalige opleidingen zijn. Het baart de politici zorgen dat de
verantwoordelijkheid om de verengelsing in de gaten te houden nu bij
de hogescholen en universiteiten zelf ligt. Inmiddels heeft de
universiteit van Amsterdam
besloten
de opleiding psychologie te verengelsen, tegen alle ratio in.
Bron: Onze
Taal
"Brussel is voor 92% Franstalig"
4 december 2017 - Volgens taalgegevens afkomstig
van de belastingaangiftes van 2017 is Brussel voor 92% Franstalig. Dat
schrijft La Libre Belgique maandag, op basis van een antwoord van
minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) aan MR-Kamerlid
Gautier Calomne.
Calomne vroeg de taalgegevens op van de fiscale aangiftes in Brussel
en de faciliteitengemeenten. Belastingplichtigen moeten daarbij hun
taalvoorkeur opgeven. Het blijkt (dus) dat 92% van de inwoners zijn
belastingaangifte in het Frans wil hebben. De cijfers zijn niet zo
precies als een taaltelling, maar, aldus de krant, de informatie
afkomstig van de aangiftes voor de personenbelasting geeft wel een
goede indicatie. Sinds de taalgrens werd vastgelegd in 1962 zijn
taaltellingen niet meer mogelijk. De afgelopen eeuw is Brussel
steeds
verder verfranst.
Bron: De Standaard
Rutte III wil Nederlands niet
verankeren in de grondwet
3 november 2017 - De plannen om de positie van
het Nederlands en het Fries in de grondwet te verankeren, zijn, als
het aan het kabinet Rutte III ligt, van de baan. Dat blijkt uit een
brief
van de premier aan de voorzitter van de Tweede Kamer, waarin
sprake is van het intrekken van het
wetsvoorstel
om in de grondwet een bepaling over de Nederlandse en Friese taal op
te nemen.
Het initiatief tot het opnemen van het Nederlands en het Fries in de
grondwet dateert uit de tijd van kabinet-Balkenende IV, waarbij de
ChristenUnie de voornaamste animator was. Het wetsvoorstel dat nu,
klaarblijkelijk, wordt ingetrokken is van september 2010. Sinds die
tijd is er nauwelijks nog over gesproken, ook niet door de
ChristenUnie.
De
Raad
van State oordeelde destijds dat de grondwetswijziging niet
noodzakelijk was, omdat de positie van het Nederlands niet in gevaar
zou zijn. Gezien de snel voortschrijdende verengelsing van het
onderwijs in Nederland lijkt die conclusie inmiddels achterhaald.
Bron: Overheid.nl,
Onze Taal
BON stuur formateur brief
12 september 2017 - Beter Onderwijs
Nederland (BON) heeft
een
brief naar de formateur gestuurd. Er is na de verkiezingen in
maart j.l. nog steeds geen (volwaardig) kabinet in Nederland. De
onderhandelingen verlopen moeizaam, maar BON wil niet dat het
onderwijs (waarin het Nederlands in de visie van BON een hoofdrol
dient te spelen) daar de dupe van wordt.
BON snijdt in de brief drie kwesties aan. Naast de positie van het
Nederlands vraagt de organisatie aandacht voor de inbreng van het
onderwijsveld en de wijze van financieren. Eerder heeft BON bij 'Den
Haag' aangeklopt. Ook heeft de organisatie gezegd naar de rechter te
zullen gaan als het nog te vormen kabinet geen serieuze aandacht
besteed aan enkele van haar grootste grieven.
Stem op het mooiste Nederlandstalig nummer?
28 augustus 2017 - Wat is het mooiste
Nederlandstalige nummer? Op zaterdag 16 september zendt Radio 1 (B) de
tweede editie uit van de Lage Landenlijst, de honderd mooiste
Nederlandstalige liedjes, uit Nederland én Vlaanderen. Het mooie van
die lijst is dat je kunt
meebepalen
hoe die eruit ziet. De Lage Landenlijst, een initiatief van de
Taalunie, werd tijdens de Week van het Nederlands 2016 voor het eerst
samengesteld en uitgezonden. Vorig jaar werd de lijst overigens ook
nog door
NPO
Radio
5 uitgezonden. De lijst is een onderdeel van
de week van het
Nederlands, die de Taalunie dit jaar voor de tweede keer
organiseert.
Bron: Taalunie
KNAW komt met 'zouteloos' rapport
over verengelsing universiteiten
12 juli 2017 - Veertien jaar na het
verschijnen van het rapport
"Nederlands, tenzij..." komt de
Koninklijke Nederlandse Akademie met het rapport
"Nederlands en/of
Engels" waarin het Nederlands er aanzienlijk bekaaider van af
komt. De Koninklijke Akademie, of althans de verkenningscommissie die
het rapport schreef, kiest niet voor het Nederlands, zoals in 2003,
maar beveelt aan dat de keuze Nederlands en/of Engels veel
zorgvuldiger gemaakt zou moeten worden dan tot nu toe gebeurt. De
verkenningscommissie constateert dat de
taalclausule in de wet op
het hoger en wetenschappelijk onderwijs (waarin staat dat
Nederlands de voertaal aan de Nederlandse universiteiten en
hogescholen is) in feite een dode letter is. De uitzonderingen uit die
clausule zijn regel geworden. Nederland is wat betreft de verengelsing
van het tertiaire onderwijs in Europa 'vooraanstaand'.
De KNAW concludeert dat niet automatisch kan worden gezegd dat het
beter is om een opleiding aan te bieden in het Nederlands of het
Engels. Belangrijk is vooral dat de taalkeuze goed doordacht en goed
gemotiveerd wordt gemaakt, op basis van de doelstellingen en de inhoud
van de opleiding. Daarbij wijst de KNAW er ook op dat het niet altijd
nodig is om een opleiding helemaal in het Engels of helemaal in het
Nederlands aan te bieden: allerlei tussenvormen zijn mogelijk, meldt
het rapport lafjes.
Opmerkelijk is dat de schrijvers van het rapport stellen dat er weinig
structureel onderzoek beschikbaar (is) naar de consequenties van de
keuze voor een bepaalde onderwijstaal in het hoger onderwijs voor de
arbeidsmarkt. Daardoor zou het moeilijk in algemene zin te bepalen
zijn of een Nederlandstalige, een Engelstalige of meertalige opleiding
het beste voorbereidt op de arbeidsmarkt. Het overgrote deel van de
universitair geschoolden komt op de Nederlandse arbeidsmarkt terecht,
slechts een klein deel houdt zich bij de wetenschap. Dat zou betekenen
dat de keus niet moeilijk is, maar die conclusie trekt de commissie
niet (omdat er te weinig onderzoek naar gedaan is?).
Op 6 oktober zal er bij de KNAW in Amsterdam een discussiebijeenkomst
worden gehouden over het rapport. Aanmeldingen bij de
KNAW.
De verkenning
"Nederlands en/of Engels? Taalkeuze met beleid in
het Nederlands Hoger Onderwijs" is geschreven door een commissie
onder voorzitterschap van Janneke Gerards, hoogleraar fundamentele
rechten aan de Universiteit Utrecht. Het rapport is gratis te
bestellen of
binnen
te halen.
BON zoekt ondertekenaars voor petitie
30 juni 2017 - Beter onderwijs Nederland is op
zoek naar steun voor een petitie die de verengelsing van het hoger en
wetenschappelijk onderwijs in Nederland aan de kaak stelt. Al eerder
kondigde BON aan naar de rechter te stappen als politiek Nederland
niet van zins is de opmars van het Engels in het hoger en
wetenschappelijk onderwijs terug te dringen. Je kunt
de
petitie tekenen op de webstek van BON.
Proef met meertalige kinderopvang van start
22 juni 2017 - Het Ministerie van sociale zaken en
werkgelegenheid heeft het mogelijk gemaakt om op experimentele basis
meertalige dagopvang en meertalig peuteropvang aan te bieden.
Deelnemende organisaties kunnen tot 50% van de tijd opvang in het
Duits, Engels of Frans aanbieden. De proef loopt over een periode van
vier jaar en wordt begeleidt door een onderzoekscommissie.
De algemene maatregel van bestuur en de ministeriële regeling die dit
mogelijk maken, treden op 1 juli in werking. Vanaf 1 juli tot 31
augustus kunnen kinder- en peuteropvangcentra zich aanmelden om mee te
doen aan het experiment. In de AMvB staan de criteria waaraan
deelnemers moeten voldoen om mee te kunnen doen aan het experiment.
Er kunnen maximaal vijftien kindercentra en maximaal vijf
peuterspeelzalen deelnemen aan dit experiment.
Bron: Onze
Taal
Lofprijs uitgereikt aan mycologen
15
juni 2017 -Donderdag is in de panden van de voormalige
drukkerij Johan Enschedé in Haarlem de
Lofprijs der Nederlandse
taal 2016 uitgereikt aan de Vlaams-Nederlandse naamcommissie van
mycologen, die ruim 500 Nederlandse namen bedacht voor in België en
Nederland nieuw aangetroffen paddestoelen. De Haarlemse wethouder en
loco-burgemeester Cora-Yfke Sikkema overhandigde de stoffelijke
blijken van de Lofprijs aan drie vertegenwoordigers van de
naamcommissie, die speciaal zijn ontworpen en vervaardigd door Nieuwe
Gracht-producties. De uitreiking werd muzikaal opgeluisterd door het
Haarlemse gezelschap
het Ampzinggenootschap, mede-organisator
van de prijsuitreiking. De presentatie was in de deskundige handen van
Mylou Frencken.
Na de uitreiking werd er door een aantal vertegenwoordigers van
taalorganisaties een exposé gegeven van doelstelling en te ondernemen
acties. Doel is dat er meer samenwerking komt tussen de diverse
organisaties. De winnaar van de
Sofprijs der Nederlandse taal 2016,
het kabinet Rutte II, had aangegeven geen gelegenheid te kunnen vinden
om de prijs in ontvangst te nemen.
Diavoorstelling
van de uitreiking
BON mogelijk naar de rechter
om Engels in hoger onderwijs
30 mei 2017 - De onderwijsorganisatie
Beter
Onderwijs Nederland (BON) dreigt naar de rechter te gaan, omdat
veel opleidingen in het hoger onderwijs op Engels als voertaal zijn
overgestapt, ook al stelt de wet op het wetenschappelijk en hoger
onderwijs (WHW) dat Nederlands de voertaal is. BON stelt dat de
hogescholen en universiteiten veelal om verkeerde redenen op het
Engels overgaan. "Ze gooien het Nederlands gewoon overboord om meer
buitenlandse studenten aan te trekken", stelt BON-voorzitter Ad
Verbrugge.
De gang naar de rechter blijft alleen uit als het nieuwe kabinet in
het regeerakkoord opneemt strenger op te treden tegen tegen het
desastreuze taalbeleid van hogescholen en vooral universiteiten. De
afgelopen jaren heeft BON al vaker bij het ministerie van Onderwijs
aangedrongen op handhaving van de WHW. Volgens de vereniging bieden
hogescholen en universiteiten echter steeds meer Engelstalige
opleidingen aan om meer geld te verdienen. Buitenlandse studenten
leveren meer geld op dan Nederlandse.
Kwaliteit
Nederlandse studenten moeten te veel aan kwaliteit inleveren, vindt
BON. "Hogescholen en universiteiten klagen nu al dat veel eerstejaars
het Nederlands niet eens goed beheersen, laat staan Engels", zegt
Verbrugge. Bovendien spreken ook docenten het Engels onvoldoende om
écht goed les te kunnen geven. "Als we studenten echt goed Engels
willen leren, kunnen we ze beter een halfjaar naar Engeland of Amerika
sturen. Het niveau van Engels als moedertaal halen ze zo nooit," aldus
de voorzitter.
Beter Onderwijs Nederland vindt dat het ministerie de wet strikter
moet handhaven en per opleiding moet bekijken of de overstap op het
Engelse onderwijs noodzakelijk is voor een beter studieresultaat.
Zeker in de eerste fase is dat volgens BON meestal niet het geval.
Verbrugge: "Het Engels hoeft echt niet helemaal uit de opleidingen te
verdwijnen, maar er moet meer aandacht zijn voor de taalbeheersing van
studenten."
Steun bij D66
In de Tweede Kamer vindt BON steun. "Het moet niet zo zijn dat de
overstap naar de Engelse taal een verdienmodel voor het hoger
onderwijs is en dat is nu wel het geval," erkent D66-Kamerlid Paul van
Meenen. Een opmerkelijke uitspraak voor een lid van de partij die een
vrij klakkeloze voorstander is van de verengelsing van het Nederlandse
onderwijs. Volgens het CDA is het onmogelijk dat 80% van de
tweedefaseopleidingen in het Engels gegeven moet worden. "Het is niet
in zoveel gevallen relevant voor het wetenschappelijk onderzoek of
voor de baan die de studenten later krijgen. Veel studenten blijven
gewoon in een Nederland werken," zegt Kamerlid Harry van der Molen.
De Kamerleden vinden dat het Engelstalige onderwijs ten koste gaat van
de kwaliteit van het Nederlands. SP-er Peter Kwint: "Taalkennis moet
je blijven ontwikkelen, ook tijdens de studie. Het niveau van het
Nederlands is bij veel studenten al te laag bij de start van de
opleiding." Minister Bussemaker laat nu onderzoeken waarom het bij het
hoger onderwijs zo uit de hand is gelopen. Ze vindt echter wel dat
onderwijsinstellingen hun taalbeleid zelf moeten kunnen vormgeven. Wel
zegt ze het onacceptabel te vinden als de overstap op het Engels
alleen uit financiële overwegingen gebeurt. Bussemaker stelt dat de
voertaal een opleiding moet verbeteren. BON is klaar voor de strijd.
Bron: Economisch
Dagblad
Nederlands sterk in eigen taalgebied (?)
8 mei 2017 - Het Nederlands is veruit de
belangrijkste taal in Nederland en Vlaanderen. Dat zou zijn gebleken
uit onderzoek van het Meertens-instituut en de universiteit van Gent
in het kader van het Taalunieproject
De
staat van het Nederlands. Het project richt zich op
tweejaarlijkse sondering van de positie van het Nederlands op diverse
deelgebieden in het Nederlands taalgebied.
Het Nederlands zou volgens de onderzoekers in alle onderzochte
maatschappelijke gebieden de boventoon voeren, maar ze tekenen wel aan
dat in de informatievoorziening op het web (meer in Nederland dan in
Vlaanderen) en in de muziek (in Nederland en Vlaanderen) het Engels
het aan belang wint. Daarnaast neemt het Engels een stevige positie in
binnen de masteropleidingen aan universiteiten (met name in Nederland)
en bij de wetenschappelijke publicaties (in Nederland en Vlaanderen).
In deze deelgebieden lijkt het Engels niet naast, maar in de plaats
van het Nederlands te komen en dat vraagt om enige maatschappelijke
reflectie, zo stellen de onderzoekers.
De Taalunie gaat met de conclusies aan de slag om 'waar nodig nieuw
beleid ontwikkelen om de positie van het Nederlands verder te
ondersteunen en te verstevigen'. Op woensdag 10 mei en donderdag 11
mei a.s. komt de Taalunie met een eerste reactie op de voornaamste
bevindingen uit het onderzoek. Dit gebeurt tijdens de presentaties van
de
Atlas van de Nederlandse taal van uitgeverij Lannoo in
Brussel en Den Haag.
De belangrijkste cijfers op een rij:
Sociaal verkeer
In Nederland spreekt 88,8 % van de deelnemers altijd Nederlands in
zijn of haar naaste omgeving, in Vlaanderen is dat 91,1 %. Ook in
sociale situaties, zoals in de supermarkt, bij de huisarts en in het
ziekenhuis, is het Nederlands steevast de voertaal. Friesland en
Brussel vertonen als tweetalige gebieden natuurlijk een ander beeld.
Werk
In Nederland en Vlaanderen verloopt de interne communicatie met
collega's en leidinggevenden in zo'n 80 % van de gevallen uitsluitend
in het Nederlands. De externe communicatie met klanten en andere
organisaties verloopt in zo'n tweederde van de gevallen uitsluitend in
het Nederlands.
Media en Cultuur
Van de Nederlandse deelnemers aan het onderzoek zegt 52,2 % nieuws
uitsluitend in het Nederlands tot zich te nemen, van de Vlaamse
deelnemers 56,8 %. Van de Nederlanders geeft 28,3 % aan naast
Nederlands ook Engels te gebruiken, van de Vlamingen 21 %. Als het
gaat om webnieuwsvoorziening alleen en niet om kranten en televisie,
geven meer Nederlandse deelnemers aan zowel Nederlands als Engels te
gebruiken (41 %) dan uitsluitend Nederlands (38,2 %). Van de Vlaamse
deelnemers blijft een meerderheid ook op het web uitsluitend
Nederlands gebruiken (44,1 %), al geeft ook bij hen een grote groep
aan voor zowel Nederlands als Engels te kiezen (32,1 %). Van de
Nederlandse deelnemers zegt 60,6 % altijd Nederlands te gebruiken op
sociale media, van de Vlaamse deelnemers 59,7 %. Naast Engels (in
Nederland) en Engels en Frans (in Vlaanderen), worden op sociale media
ook meer thuistalen gebruikt, zoals de Berbertaal Tamazight (in
Nederland) en het Turks (in Vlaanderen).
Onderwijs en Wetenschap
Van het basisonderwijs tot het niet-universitair hoger onderwijs is
het Nederlands de voornaamste lestaal, in Vlaanderen nog
uitgesprokener dan in Nederland. In het universitaire onderwijs
verandert dat beeld ingrijpend, in Nederland nog meer dan in
Vlaanderen, met name in de masteropleidingen en aan de technische
universiteit. Het maatschappelijk draagvlak voor andere lestalen dan
het Nederlands in niet-taalvakken, neemt toe met het onderwijsniveau.
In het hoger onderwijs is hiervoor een uitgesproken meerderheid, in
zowel Nederland als Vlaanderen. In 2015 werd 96 % van de Nederlandse
proefschriften en 92,5 % van de Vlaamse doctoraten in het Engels
geschreven en slechts 3,2 % en 6,2 % in het Nederlands.
Wetenschappelijke publicaties in het algemeen, volgen deze cijfers.
Bron: Taalunie
EU discrimineert stevig op taal
26 april 2017 - Ooit was het idee dat
alle EU-talen gelijkwaardig zouden zijn, maar inmiddels discrimineert
de unie stevig op taal. Webstekken van EU-organisaties gebruiken
vooral Engels en Frans en in mindere mate Duits en de rest van de
EU-talen komt er bekaaid van af. Als je bij de EU solliciteert dan
moet je je bij het bureau voor personeelsselectie bedienen van of het
Engels, of het Frans of het Duits. Daar is nu door het Europese
Gerechtshof
een
stokje voor gestoken.
Dat betekent niet dat de sollicitant zich nu mag bedienen van
zijn/haar eigen officiëe EU-taal. Weliswaar mag hij/zij haar/zijn
sollicitatieformulier in de eigen taal invullen, maar moet voor het
verdere verloop van de procedure kiezen uit de 'grote' drie, plus
Italiaans en Spaans. Alle talen in de EU zijn gelijk, sommige talen
zijn gelijker dan andere talen.
Bron: Onze
Taal
IJslanders beducht voor hun taal
24 april 2017 - Het IJslands dreigt
het slachtoffer te worden van het digitale tijdperk. De taal wordt
maar door 320 000 sprekers gedragen en voor vele elektronische en
webtoepassingen zijn versies in het IJslands niet voorhanden. Ook de
onstuimige groei van het toerisme naar IJsland speelt een rol in dit
proces van taalverdringing. Elke tweede nieuwe baan in dat land zou
iets met toerisme te maken hebben. De IJslanders schakelen in
voorkomende gevallen meestal noodgedwongen over op het Engels en
volgens onderzoekers heeft dat nu al gevolgen voor de beheersing van
de moedertaal onder jongeren.
Oud-president Vigdis Finnbogadottir vertelde aan het persbureau
Associated Press dat IJsland maatregelen moet nemen om zijn taal te
beschermen. Zij vindt het bijzonder belangrijk dat er een programma
komt waarmee allerlei elektronische en digitale toepassingen ook met
het IJslands overweg kunnen. "Anders eindigt het IJslands net als het
Latijn." Er zijn inmiddels plannen om een databank te bouwen, waaruit
web- en andere ontwikkelaars kunnen putten om hun programma of
toepassing ook in het IJslands aan te kunnen bieden.
Bron: Onze
Taal,Seattle
Times
Wordt Nederland 'Engelsmoe'?
14 april 2017 - Onderzoek van Alison
Edwards, Robert Fuchs en Rutger-Jan Lange onder ruim 4000 Nederlandse
en Duitse respondenten naar hun houding tegenover het Engels
zou
hebben aangetoond dat, over het geheel genomen, Engels gezien
wordt als een nuttige extra taal. De groep die positief tegenover het
Engels stond was door de bank genomen jonger, beter opgeleid en
stedelijker dan de 'negatievelingen'. Dat gold voor beide landen.
In beide landen werd Engels niet beschouwd als bedreiging voor de
eigen taal, zij het dat de Duitse respondenten daar iets meer van
overtuigd waren dan de Nederlandse. Opmerkelijk is dat de drie
onderzoekers bij de Nederlandse respondenten een zekere
'Engelsmoeheid' ontwaarden. Het onderzoek zou een tweedeling tussen de
Engelskundige elite en de Engelsonkundigen bevestigen, aldus het
drietal.
Bron: Onze
Taal
Nieuwe Taaluniedirecteur: "Hebben Vlamingen
en Nederlanders nog wel dezelfde taal?"
10 maart 2017 -In een vraaggesprek in de
Volkskrant vraagt de nieuwe directeur van de Taalunie Hans Bennis zich
af of Vlamingen en Nederlanders nog wel dezelfde taal spreken.
Nederlanders en Vlamingen hebben vaak eigen uitdrukkingen. Als je als
Hollander tegen een Vlaming zegt dat ie een bakkie wil doen, dan zal
die wel even moeten nadenken wat dat betekent. Omgekeerd zal die
Hollander niet meteen in de gaten hebben wat een tas koffie is. Er is
Nederlands Nederlands en Vlaams Nederlands. Bennis vindt dat we ons de
vraag moet stellen of we samen nog wel een taal hebben.
Dat lijkt een vreemde vraag voor iemand die net baas is geworden van
een instituut van Nederland en Vlaanderen om de gezamenlijke taal te
'verzorgen'. Het lijkt wel of hij meteen en de poten van zijn eigen
stoel zaagt. Bennis heeft natuurlijk wel een punt als hij het heeft
over de ondertiteling van Nederlandse en Vlaamse films over en weer,
maar dat overkomt ook sommige Nederlanders in Nederland en Vlamingen
in Vlaanderen de naar het idee van de tv-mensen een iets te afwijkend
taalgebruik hebben. De vraag is alleen hoe noodzakelijk die
ondertiteling is. Zowel Nederlanders als Vlamingen verleren daardoor
lichte taalafwijkingen te verstaan.
Bennis heeft ook een punt dat waar de Vlamingen niet zo lang geleden
een zo verzorgd mogelijk Nederlands spraken ze nu steeds meer
terugvallen op wat het verkavelingsvlaams wordt genoemd. Bennis: "Je
merkt dat zelfs het Nederlands op de VRT steeds vrijer wordt, al is
dat altijd nog netter dan ons Nederlands."
Bron:
de
Morgen
"Taal is meer dan handelswaar"
9 maart 2017 - "Taal is zoveel meer dan een
instrument van communicatie, laat staan handelswaar die ze de laatste
decennia lijkt te zijn geworden. In taal komt de wereld tot stand",
zei Ad Verbrugge tijdens een discussie aan de universiteit van Gent
over de taal van het hoger onderwijs. In België is de situatie nog
lang niet zo erg als in Nederland, maar ook door wordt de roep om meer
Engels steeds luider.
De Universiteit Gent heeft een bewogen taalgeschiedenis. Eerst was
Latijn de taal van onderwijs en onderzoek. Met de oprichting van
België in 1830 werd dat Frans, tijdens de Eerste Wereldoorlog even
Nederlands (met een Duits accent) en dan weer Frans. Vanaf 1923 Frans
en Nederlands en vanaf 1930 Nederlands. Nu nestelt Engels zich naast
Nederlands. De Gentse universiteit interpreteerde ooit het
akkoord
van
Bologna, waarin afspraken werden gemaakt over de inrichting van
de Europese academia, als een aansporing het onderwijs in het
Nederlands te blijven geven. In Nederland werd die verklaring
aangegrepen om de universiteiten verregaand te verengelsen.
Verbrugge, hoogleraar wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit Amsterdam
en oprichter van de Vereniging Beter Onderwijs Nederland (BON), mocht
in een debat over dat thema op de Blandijn de aftrap geven. Hij boog
zich over de bestaansredenen van een universiteit. "Als je de eigen
taal aan de bovenkant van je cultuur niet meer cultiveert, dan
druppelt die niet meer door naar onder, naar de Jordaan of de
achterstandswijk", stelde hij. "Dan versterk je de kloof tussen elite
en volk die vandaag al bestaat."
Hij bezong de lof van de universiteit als plaats van vertaling. Juist
de worsteling met concepten, met Griekse woorden bij Aristoteles
bijvoorbeeld, heeft hem het meest verrijkt. "Er zijn weinig mensen die
deze wereld in meer talen tot stand kunnen brengen."
Ook politicoloog Hendrik Vos had die ervaring. Hij stelde dat hij zijn
studenten iets onthoudt als hij in het Engels doceert, omdat hij nu
eenmaal beter, accurater, complexer en eleganter in zijn Nederlands
formuleert en er zoiets broodnodigs als meer humor in kan leggen.
Informaticus Koen De Bosschere bleek daar minder problemen mee te
hebben. Die kwam aanzetten met de rooskleurige Shanghai-ranking van de
UGent. Natuurlijk moet je wereldwijd studenten, doctorandi en
onderzoekers aantrekken en dat moet je in en met het Engels doen,
stelde hij. De universiteit zal internationaal zijn of niet zijn. Vos
repliceerde dat die lijstjes hem niets zeggen. Hij wil goed lesgeven
en denksporen achterlaten bij zijn studenten.
Andere culturen
Internationalisering wordt, zeker in Nederland, vrijwel gelijkgesteld
met verengelsing, maar internationalisering gaat meer over het leren
van andere culturen en dus talen, zoals ooit de bedoeling was van de
Erasmusprogramma's. Een ander stevig argument voor het handhaven van
de eigen taal als lestaal van de universiteit is dat het overgrote
deel van de afgestudeerden in de eigen taal- en cultuurgemeenschap
terecht zal komen.
Bron: Ons Erfdeel
Rutte II krijgt Sofprijs, de Lofprijs
gaat naar mycologencommissie
30 januari 2017 - Het
kabinet Rutte II krijgt de Sofprijs der Nederlandse
taal 2016. Directe aanleiding voor de Sofnominatie van Rutte II was de
webstek die werd ingericht ter gelegenheid van het Nederlandse
EU-voorzitterschap http://europebypeople.nl/ met de "the official
cultural programme for the Netherlands Presidency of the European
Union 2016". Hier en daar vind je nog wat verdwaald Nederlands maar
verder is die stek vrijwel geheel in het Engels. Dat is niet de eerste
en enige keer dat dat kabinet het Nederlands een slechte dienst heeft
bewezen. Eerder vierde staatssecretaris Sander Dekker zijn
persoonlijke 'triomf' met het binnenhalen van een wetswijziging die de
verregaande vertweetaliging van het basisonderwijs mogelijk maakt.
Daarnaast heeft minister Lodewijk Asscher, de man van het nieuwe
patriottisme, een wet door het parlement gejast, waarin buitenschoolse
opvang tot maximaal de helft van de tijd in het Engels (officieel in
een tweede taal) kan worden afgewerkt. Rutte II is een kabinet dat het
Nederlands op diverse fronten in de kou heeft gezet. Ook de Vlaamse
politici Gwendolyn Rutten, voorzitster van de Vlaamse liberale partij,
en EU-adept Guy Verhofstadt behoorden tot de kandidaten.
De Lofprijs der Nederlandse taal 2016 gaat naar de
Nederlands-Vlaamse
commissie
van mycologen. Die commissie heeft voor 500 paddenstoelen
die de laatste jaren voor het eerst in Nederland en Vlaanderen zijn
aangetroffen Nederlandse namen bedacht. Het bijzondere is dat deze
commissie geen talige achtergrond heeft, maar als specialisten in hun
vakgebied de Nederlandse taal hebben verrijkt, een getuigenis van de
levenskracht van de Nederlandse (wetenschappelijke) terminologie, het
meest dynamische deel van elke taal. De Nederlands-Vlaamse
paddenstoeldeskundigen versloegen onder meer een drietal Vlaamse
hoogleraren, waaronder Bruno de Wever, die pleitten voor het behoud
van het Nederlands aan de Vlaamse universiteiten.
Hans Bennis wordt algemeen secretaris Taalunie
7
december 2016 - Het Comité van ministers heeft
Hans
Bennis benoemd tot de nieuwe algemeen secretaris van de
Nederlandse Taalunie. Op 1 februari begint Bennis aan zijn nieuwe
taak.
Bennis studeerde Nederlands en algemene taalwetenschap en is verbonden
geweest aan verschillende universiteiten. In 1998 werd hij directeur
van het Meertens-instituut. Eerder dit jaar werd bekend dat hij die
functie per 1 januari neerlegt.
Volgens Bennis is zijn grootste opgave als algemeen secretaris het
vertrouwen te herstellen in de Nederlandse Taalunie. Hij stelt zich
ten doel de organisatie tot een gewaardeerde partner te maken in
discussies over de Nederlandse taal- en letterkunde. Het is
onduidelijk of daar ook de zorg voor het wel en wee van het Nederlands
valt. Die uitspraak van Bennis lijkt op een verwijt aan de inmiddels
vertrokken vorige Taaluniesecretaris Geert Joris.
Bron: Onze
Taal
Nederlanders beter in Engels
dan andere niet-Engelstaligen
15 november 2016 - De Engelse lees- en
luistervaardigheden van Nederlanders zijn beter dan die van anderen
voor wie het Engels niet de moedertaal is. Dat blijkt uit een
jaarlijks onderzoek van taalonderwijsbureau
Education
First. Het is voor het eerst dat Nederland op de eerste plek
staat - vorig jaar stonden de Denen bovenaan.
In het onderzoek zijn de lees- en luistervaardigheid geanalyseerd van
950 000 volwassenen uit 72 landen waar het Engels niet de eerste taal
is. De spreek- en schrijfvaardigheid zijn niet getest. Volgens critici
is het jaarlijkse onderzoek mede daardoor niet representatief en
kunnen er dus geen conclusies aan worden verbonden.
Het onderzoek van Education First maakt eens te meer duidelijk dat
Nederlanders al zeer goed scoren zonder dat daar tweetalig onderwijs
voor nodig is geweest, waar staatssecretaris Sander Dekker (VVD) een
groot voorstander van is. Om welk probleem op te lossen, vroeg een
SP-senator hem dan ook.
Bron: Onze
Taal
Luxemburgse taalpetitie massaal ondertekend
25 oktober 2016 - Een petitie waarin
het Luxemburgse parlement verzocht wordt het Luxemburgs (Letzeburgs)
tot overheidstaal van Luxemburg te maken, is door een recordaantal
Luxemburgers ondertekend. Het oogmerk is de positie en de
overlevingskansen van deze taal zeker te stellen.
De petitie werd door bijna 15 000 Luxemburgers ondertekend. Er wonen
ruim een halfmiljoen mensen in Luxemburg volgens de Wikipedia,
waaronder veel buitenlanders. 4500 handtekeningen zouden al goed
geweest zijn voor een parlementaire behandeling.
Inmiddels is er ook een tegenpetitie, waarin opgeroepen wordt alles
bij het oude te laten. In de praktijk zijn het Frans en het Duits de
meestgeschreven talen, maar is het Letzeburgs sterk in de onderlinge
communicatie. Volgens opstellers van deze petitie zou de verhoging van
de status van het Letzeburgs niet goed zijn voor de vele buitenlanders
die in het land werken. Opmerkelijk is dat de krant waaruit dit
bericht komt,
Luxemburger
Wort, een versie in het Frans, Duits, Engels én Portugees heeft,
maar niet in het Letzeburgs.
Bron: Onze Taal
Taalvaardigheid eerstejaars belabberd
20 oktober 2016 - Hogescholen en
universiteiten zijn ontevreden over het taalniveau van hun
eerstejaarsstudenten, blijkt uit
eigen
onderzoek van het AD. Veel hogeronderwijsinstellingen hebben aan
het begin van het studiejaar hun eerstejaars een taaltoets laten
maken. Hieruit is gebleken dat bij een groot percentage studenten de
taalvaardigheid onder de maat is.
Steeds vaker wordt er gewezen op het
verband
tussen het taalniveau van studenten en hun studiesucces. In de
nieuwsbrief van de Taalunie komen deze week twee hogescholen aan het
woord over deze kwestie. Volgens Odisee (Vlaanderen) en de Hogeschool
van Amsterdam zouden meer studenten hun opleiding met succes afronden
als hogeronderwijsinstellingen investeren in structureel
taalvaardigheidsbeleid.
Bron: Onze
Taal
"Nederlands met stip belangrijkste taal bij bedrijfsleven
in Nederland en Vlaanderen"
11 oktober 2016 - Volgens een onderzoek
van het Meertensinstituut en de universiteit van Gent (
"Aan
het
werk met de Staat van het Nederlands") is het Nederlands 'met
stip' de belangrijkste taal in het bedrijfsleven in Nederland en
Vlaanderen, zowel intern als extern belangrijkste taal. Als er naast
Nederlands ook een andere taal wordt gebruikt, dan is dat vooral het
Engels. Het onderzoek is het eerste in wat een serie zou moeten
worden: de Staat van het Nederlands. Aan het onderzoek namen zo'n 6500
mensen mee, waarvan 3500 uit Vlaanderen.
De mondialisering laat zich dus wel voelen in het bedrijfsleven, maar
vormt bij deze nulmeting geen ÔbedreigingÕ voor het Nederlands in het
bedrijfsleven, zo schrijven de rapporteurs. De onderzoekers zien dat
niet als een voorbode voor de teloorgang van het Nederlands. In de
regioÕs Vlaanderen en Brussel speelt Frans een grotere rol dan in
Nederland, maar dat lijkt voor de hand te liggen.
Bron: Onze Taal
VUB wordt meertalige universiteit
28 september 2016 - De Vrije
Universiteit Brussel wordt meertalig met een stevige verankering van
het Nederlands, zo stelt de nieuwe rector Caroline Pauwels. Ze vindt
dat haar universiteit het kosmopolitische karakter van Brussel moet
incorporeren.
De VUB mag geen eilandje meer zijn in de hoofdstad, stelt de rector.
De universiteit moet de komende jaren Brussel omhelzen en een goed
middel daartoe is meertaligheid. "We zijn een Nederlandstalige
universiteit, maar we gaan ons veel meer meertalig positioneren, om
studenten beter voor te bereiden op een nieuwe internationale
realiteit die de hunne zal zijn. Ze zijn er ook zelf meer en meer
vragende partij voor."
Pauwels ziet verschillende mogelijkheden om die meertaligheid te
verwezenlijken. Een waar ze verder werk van wil maken is de
introductie van andere talen in de reguliere Nederlandstalige
opleidingen. "Ik denk bijvoorbeeld aan het overnemen van vakken in het
Frans van de ULB, onze Franstalige zusteruniversiteit of onze
studenten kunnen zich ook verplaatsen naar een ULB-campus om er les te
volgen." Docenten met een Franstalige of Engelstalige achtergrond wil
ze ook de kans geven om in die taal te doceren.
Bron: de
Standaard
Taalunieraad pleit voor sterke positie van
Nederlands in wetenschap en hoger onderwijs
26 september 2016 - De Raad voor de
Nederlandse Taal en Letteren pleit voor een sterke positie van het
Nederlands in wetenschap en hoger onderwijs. Om die te kunnen
garanderen, roept de Raad alle betrokkenen op om een weldoordacht
talenbeleid te voeren waarin het Nederlands, naast het Engels en
andere talen, een sterke rol blijft vervullen. Op dit moment is een
maatschappelijk debat gaande over de ver doorgeslagen verengelsing van
wetenschap en hoger onderwijs. De Raad voor de Nederlandse Taal en
Letteren wil daar een bijdrage aan leveren door het belang van het
Nederlands te onderstrepen.
De Raad onderkent het belang van het Engels voor internationalisering,
maar benadrukt daarbij het belang van het Nederlands voor de eigen
samenleving. Hij hecht er veel belang aan dat iedereen - ongeacht
opleiding, beroep of sociale klasse - toegang heeft tot kennis en
inzichten die in de wetenschap worden ontwikkeld. Daarom pleit de Raad
voor het gebruik van het Nederlands, aangezien de taal van onze
maatschappij hiertoe de beste kansen biedt.
De notitie
'Nederlands
als taal van wetenschap en hoger onderwijs' (pdf)
verschijnt in aanloop naar de Europese Dag van de Talen (26 september)
en de Taalunie-talendebatten (26 en 30 september) rond meertaligheid
in het onderwijs.
De Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren adviseert het Comité van
Ministers over het beleid van de Taalunie. De Raad kan adviezen
uitbrengen op verzoek van het Comité of op eigen initiatief en bestaat
uit deskundigen op het terrein van de Nederlandse taal, onderwijs,
wetenschap, letteren en cultuur. De Raad wordt voorgezeten door
Reinhild Vandekerckhove; Kete Kervezee is vicevoorzitter.
Bron: Taalunie
Taalmuseum in Leiden geopend
20 september 2016 Op 19 september
opende het nieuwe Taalmuseum Leiden zijn eerste tentoonstelling in het
stadhuis van Leiden. De tentoonstelling 'Van wie is de taal?' in
nodigt uit om na te denken over je eigen taalgebruik, aldus Niels
Schiller. De hoogleraar in taalwetenschap is samen met tal van andere
Leidse onderzoekers lid van de redactieadviesraad van het Taalmuseum.
"We laten zien dat taal nooit neutraal is en dat ieder taalgebruik
reacties oproept." Dat blijkt bijvoorbeeld bij de vitrinekast over het
woord 'neger'. Voor velen is dat een beledigend woord dat vermeden
moet worden, maar oud-voetballer Winston Bogarde noemde zijn boek
'Deze neger buigt voor niemand'.
Het Taalmuseum Leiden heeft geen eigen gebouw en organiseert al zijn
activiteiten in openbare ruimtes, zoals het taalpraatprogramma in de
Leidse Schouwburg in de laatste Nacht van Kunst & Kennnis. Hierin
analyseerden neerlandici de taal van politici als Pim Fortuyn en Joop
den Uyl. "Taal verdient een levendig en laagdrempelig podium", stelt
Erik Schilp. De Leidse alumnus ontwikkelde het concept voor het museum
dat vooral wisselwerking met het publiek zoekt.
Op de tentoonstelling kan ook iedereen suggesties doen voor nieuwe,
zelfbedachte woorden. Bij woordenlijstjes staat de vraag welk woord de
bezoeker gebruikt: zeg jij zalig, denderend, mieters, hip, blits,
cool, onwijs, gaaf, vet of chill? Direct na de start van de expositie
barstte een discussie los op twitter: waarom staan 'gers' en 'biek' er
niet bij?
Het museum richt zich op verschillende doelgroepen. Zo komen er
activiteiten voor kinderen, jongeren, taalliefhebbers, amateurs en
vakmensen. De tentoonstelling 'Van wie is de taal?' loopt van 19
september tot en met 6 januari in het stadhuis van Leiden en is gratis
toegankelijk.
Bron:
universiteit
van Leiden
Steeds meer studies volledig in het Engels
26 augustus 2016 - Het merendeel van de
universitaire opleidingen wordt dit jaar volledig in het Engels
gegeven. Dat blijkt uit een
inventarisatie
van
De Volkskrant. Over het geheel wordt 60% van de opleidingen in
het Engels gegeven, bij masteropleidingen is dat zelfs 70%. Niet zo
lang geleden beweerde onderwijsminister Jet Bussemaker nog dat er
'best nog wel veel Nederlands' gebruikt wordt aan de Nederlandse
universiteiten. Niet dus.
Volgens de Volkskrant hebben de universiteiten verschillende
argumenten om voor het Engels te kiezen. Universiteiten willen
bijvoorbeeld beter aansluiten op de internationale academische wereld,
de concurrentie aangaan met universiteiten wereldwijd en meer
buitenlandse studenten trekken. Het deert ze kennelijk niet wat die
taalkeuze betekent voor de onderwijskwaliteit of voor de positie van
het Nederlands in het eigen taalgebied. Er is al enige tijd een
discussie over de de overheersende positie van het Engels in het
Nederlandse hoger onderwijs aan de gang. Die, wat late discussie, is
voorzichtig in gang gezet door opstellers van
het
Taalmanifest, tevens Lofprijswinnaars van 2014: Lucinda Dirven,
Emilie van Opstall, Mieke Koenen en Piet Gerbrandy.
Bron: Onze
Taal
KNAW bereidt een rapport voor
over Engels op de universiteit
11 juli 2016 - De Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen bereidt een rapport voor over
het gebruik van het Engels op de universiteit. De KNAW kreeg in 2004
de eerste Lofprijs der Nederlandse taal voor het rapport "Nederlands,
tenzij..." Dat advies is grotelijks in de wind geslagen en het Engels
verdringt op sommige universiteiten het Nederlands vrijwel geheel. Een
opleiding in Tilburg heeft zich zelfs al met een Engelse naam getooid.
Bij wijze van voorbereiding op dat rapport had de Nederlandse
vereniging van samenwerkende universiteiten (VSNU) in het Trippenhuis,
het fraaie hoofdkwartier van de KNAW, een symposium over dat thema
georganiseerd.
Uit
een verslag wordt duidelijk dat diverse universiteiten Engels
inzetten als marketinginstrument. Zo worden opleidingen in de
communicatie in Groningen en psychologie in Nijmegen verengelst toen
de studentenaantallen gingen teruglopen. Lofprijswinnaar Piet
Gerbrandy, UvA-docent Griekse en Latijnse talen en culturen en ook
dichter, vroeg zich af of het mogelijk is in het Engels met dezelfde
geestdrift les te geven als in het Nederlands. "Wij hebben het over de
vraag of het mogelijk is om adequaat in het Engels onderwijs te geven.
Ik denk dat wij dat kunnen en als we dat niet kunnen dan moeten we het
leren, maar ik mis een heel belangrijk punt. Onderwijs is niet alleen
adequaat overbrengen van informatie, maar is ook bezieling,
enthousiasme en liefde. Ik moet de eerste Nederlandstalige docent nog
tegenkomen die in staat is om niet in zijn moedertaal, maar in het
Engels diezelfde bevlogenheid en hartstocht over te brengen als in
zijn moedertaal.", aldus het verslag. Martin Paul, collegevoorzitter
van de universiteit in Maastricht (een vrijwel geheel verengelst
instituut) riep om 'zakelijkheid' (mannen als Paul zien de
universiteit als een bedrijf). Hij vond dat in de discussie emoties
niet de boventoon moeten voeren. Hij zei blij te zijn met het besluit
van de KNAW te gaan kijken naar de feiten en naar wat de waarde is van
meertaligheid. Over de waarde van het behoud van het Nederlands als
volwassen cultuurtaal sprak Paul niet. Hij liep vast op het resultaat
vooruit: "We hebben straks met het KNAW-rapport een handleiding waar
wij gezamenlijk mee uit de voeten kunnen, zowel universiteiten als
hogescholen."
Bron: ScienceGuide.nl
Taalunie presenteert Staat van het Nederlands
23 juni 2016 - Tijdens de komende tweede
week van het Nederlands zal de Nederlandse Taalunie de
Staat
van het Nederlands presenteren. Het gaat dan om de
taalkeuze in het Nederlandse taalgebied. Het Meertens-instituut en de
Universiteit Gent zullen een bijdrage aan het project leveren en
hebben het StaatNed-forum opgericht. Iedereen is van harte welkom aan
dit forum deel te nemen teneinde de staat van het Nederlands in kaart
te brengen.
Welke taal gebruiken inwoners van Nederland en Vlaanderen in welke
situatie? Wanneer kiezen mensen voor Nederlands en wanneer voor Frans,
Fries, Chinees, Tamazight, Turks of een andere taal? In huidige tijd
zijn antwoorden op deze vragen niet zo vanzelfsprekend, denkt de
Taalunie. Daarom heeft die organisatie het project Staat van het
Nederlands ('StaatNed') in het leven geroepen. Het is de bedoeling dat
er gegevens worden verzameld over de taalkeuzes in het Nederlandse
taalgebied. Op internet staat
een
enquête over dit onderwerp. De Taalunie wil de situatie rond
taalkeuze elke twee jaar bijwerken.
Bron: Taalunie
Henk Hofland overleden
21
juni 2016 -Vandaag is journalist, opiniemaker en
taalliefhebber Henk Hofland overleden. Hofland heeft zijn sporen
verdiend in de journalistiek. In 1999 werd hij uitgeroepen tot
journalist van de eeuw. In 2010 kreeg hij de PC Hooftprijs. Hofland
kreeg de Lofprijs der Nederlandse taal 2012 voor de stukjes van zijn
alter ego S.Montag over de teloorgang der Nederlandse taal. Bij het in
ontvangst nemen van de prijs in stadskasteel Oudaen in Utrecht
stelde
Hofland dat Nederland rap op weg is een tweetalig land te
worden. "Nederland is bezig, tweetalig te worden, met onze moedertaal
en een ander soort taal die we vroeger steenkolenengels noemden. Een
klunstaal die alleen hier begrepen wordt." Blijf ertegen vechten!"
Hofland is 88 jaar geworden.
Nederlanders spreken goed Engels, zegt Cambridge
7 juni 2016 - Uit onderzoek van de
universiteit van Cambridge (Eng) zijn gebleken dat Nederlanders het
Engels vrij goed beheersen. De universiteit onderzocht hoe het met de
Engelse taalvaardigheid staat in 72 landen waar het Engels niet de
eerste taal is. Nederland behaalde een derde plaats, na Zweden en
Estland.
Volgens de onderzoekers is dit vooral te danken aan het hoge niveau
van de docenten die de taal onderwijzen. Daarnaast hebben de vele
Engelstalige series en films (die doorgaans niet nagesynchroniseerd
worden in Nederland) waarschijnlijk een positieve invloed.
Onderzoek
van
Education First laat al jaren zien dat het Engels van
Nederlanders goed is. Desalniettemin vindt Mark Rutte en zijn ploeg
het noodzakelijk om het Nederlandse onderwijs te vertweetaligen, met
enthousiaste medewerking van het parlement, overigens. Sander Dekker,
verantwoordelijk voor onderwijs, heeft nooit duidelijk kunnen maken
welk probleem hij met de vertweetaliging van het Nederlandse onderwijs
wil oplossen.
Bron: Onze
Taal
Onderzoekscommissie kritisch over Taalunie
31 mei 2016 - De Nederlandse Taalunie
'eet zichzelf op'. De organisatie heeft vorig jaar ondoordacht
bezuinigd en heeft daar 'meer dan onhandig over' gecommuniceerd. Dat
zijn wat stevige conclusies van onderzoekscommissie in een nog
vertrouwelijk rapport, dat in handen is van NRC Handelsblad. De
commissie, geleid door oud-CDA-Kamerlid Jan Schinkelshoek, is uiterst
kritisch, niet alleen over de Taalunie en de beleidsvoering van
algemeen secretaris Geert Joris, maar ook over de betrokken politici.
Die zouden de organisatie te veel haar gang hebben laten gaan. De
commissie zou graag zien dat de Taalunie terugkeert naar haar
kerntaak: het onderhoud en de bevordering van het Nederlands. Ook zou
de Taalunie meer geld moeten krijgen om die taak uit te voeren, maar
het is onwaarschijnlijk dat de verantwoordelijke ministers van
Vlaanderen en Nederland, die toch al niet overdreven veel
belangstelling hebben voor het wel en wee van de Taalunie, daarmee
zullen instemmen. De betrokken ministers zullen in juli reageren.
Bron: NRC
Handelsblad
Spaanse academie bestrijdt verengelsing
26 mei 2016 - De Koninklijke academie
voor het Spaans (RAE) gaat strijd aanbinden met het onnodige Engels
dat Spanjaarden steeds vaker gebruiken. De academie heeft
video's
gemaakt die laten zien dat het heel dom kan zijn om Engels te
gebruiken. In een nep-reclamefilmpje wordt een parfum 'Swine'
aangeprezen. Eerst in het Spaans doorspekt met Engelse termen en
vervolgens met het commentaar van RAE: Swine, klinkt heel goed, ruikt
heel slecht. Een andere video maakt reclame voor een zonnebril sunset
style with blind effect. Het Engelse 'blind' verwijst hier naar 'luik'
of 'verduistering', maar door een zonnebril met 'blind-effect' zie je
bar weinig, aldus RAE in de video. Gelukkig is daar RAE, zegt RAE zelf
in de campagne-video. RAE is geen 'startup', maar een instituut dat al
drie eeuwen zorgt voor een goed gebruik van het Spaans.
Bron:
inspanje.nl
Filip DeVos neemt Lofprijs in ontvangst
17 mei 2016 - Lofprijswinnaar
Filip
DeVos heeft nu ook de fysieke prijs die hoort bij de Lofprijs der
Nederlandse taal 2015, die is vervaardigd door Nieuwe
Gracht-producties uit Haarlem, in ontvangst genomen. Hij ontving het
op de persoon afgestemde blijk uit handen van sN-voorzitter Jan
Roukens. In zijn dank-/weerwoord meldde DeVos dat hij niet zo bang is
voor Engelse insluipsels in het Nederlands, maar dat hij zich wel
degelijk zorgen maakt over het domeinverlies van het Nederlands in
onderwijs en bedrijfsleven. De overheid zou in die strijd tegen het
domeinverlies een behulpzame deelgenoot dienen te zijn, maar die laat
het op vele fronten afweten, zei DeVos, die tevens hoofdredacteur is
van het blad
Over
taal. Voorzitter Jan Roukens hoopt dat DeVos nog lang een
geduchte dwarsligger voor het Nederlands mag blijven. Een impressie
van de uitreiking
is
inmiddels geplaatst. De plaatselijke tv-zender AVS heeft
een
verslag van de uitreiking gemaakt. Sofprijswinnaar Rik Torfs,
rector van de KU Leuven, zei geen tijd te hebben de prijs in ontvangst
te kunnen nemen.
Nederland telt 2,5 miljoen laaggeletterden
22 april 2016 - Volgens
de Algemene Rekenkamer heeft Nederland geen 1,3 miljoen maar 2,5
miljoen laaggeletterden. Door 65-plussers niet mee te tellen, houdt
het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hun aantal
kunstmatig laag.
Er gaapt een kloof tussen de omvang van het probleem en de door de
overheid gekozen aanpak om laaggeletterdheid te bestrijden, schrijft
de Algemene Rekenkamer in het rapport Aanpak van laaggeletterdheid dat
afgelopen woensdagmiddag is aangeboden aan de Tweede Kamer. Dat
schijnt in OESO-verband niet eens zo erg slecht te zijn (Nederland zit
daar in de top drie met de minste laaggeletterden, wat op zich al
schokkend is), maar voor een land dat zich graag ziet als hoogopgeleid
is dat een grof schandaal. Laaggeletterd zijn mensen die het
vmbo-niveau in taal en rekenen (eigenlijk laaggecijferdheid) niet
halen.
Bron: de
Volkskrant
Bussemaker: "Engels is geen doel op zich"
29 maart 2016 - Het is heel belangrijk
dat Nederlands de hoofdtaal blijft in het hoger onderwijs, zegt
onderwijsminister Bussemaker op Radio 1. Vervolgens ontkracht ze haar
verhaal door te stellen dat de universiteiten en hogescholen zelf
mogen weten of ze in het Engels lesgeven. Ze reageert hiermee op
plannen van
Avans in Den Bosch om
het niveau van Engels op te krikken."Waar opleidingen in het Engels
worden gegeven, moeten we vooral nagaan wat de argumenten daarvoor
zijn", zegt de minister. "Het is geen doel op zich."
Avans wil het niveau van Engels van de studenten verhogen naar
B2-niveau. Alle nieuwe eerstejaars van Avans moeten een taaltoets
maken om hun niveau aan te tonen. Hebben ze niet het juiste niveau,
dan volgt er bijscholing.
Wat Avans doet hoeft niet per se op alle hogescholen te gebeuren,
vindt Bussemaker. Ze mogen het zelf weten. Dicht bij de Duitse grens
zou een hogeschool misschien een andere keuze maken, meent ze. De
minister wijst bovendien op de verschillen tussen opleidingen: een
pabo is iets anders dan een hospitality-opleiding (wat dat ook moge
wezen). Engels speelt dan een andere rol.
Bussemaker heeft de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
gevraagd om een verkenning te schrijven over de voor- en nadelen van
al te vergaande verengelsing van het hoger onderwijs. In december
sprak de Tweede Kamer samen met de minister over Engels in het hoger
onderwijs. "Engels mag niet ten koste gaan van de kwaliteit van het
onderwijs. Colleges moeten wel gegeven worden in goed Engels", stelde
ze toen. "Als de taal ten koste gaat van de nuance, van de diepgang
van de stof, dan kunnen we het beter laten." Avans schrijft in een
persbericht dat de verhoging van het niveau niet betekent dat er ook
in het Engels lesgegeven gaat worden.
Bron: Taalunieversum
Radbouduniversiteit maakt
haast met haar verengelsing
17 maart 2016 - Het bestuur van de
Radbouduniversiteit in Nijmegen wil haast maken met de verengelsing.
Gerard Meijer, voorzitter van het College van Bestuur (CvB), stelde in
november in debat met Lotte Jensen, universitair hoofddocent
Historische Nederlandse Letterkunde, dat Nijmegen achterloopt ten
opzichte van andere universiteiten en dat de RU eerder had moeten
verengelsen. Hij noemt het een mooi streven om over vijf jaar de helft
van de bacheloropleidingen aan de universiteit in het Engels te geven.
Dit aantal is meer dan in het strategisch plan wordt uitgesproken.
Vooralsnog blijft het merendeel van de opleidingen Nederlandstalig,
maar wat Meijer betreft kan de ontwikkeling niet snel genoeg gaan.
"Als we ons aanbod niet uitbreiden, dan gaan de beste studenten naar
andere universiteiten". Meijer zei in dat debat ook dat opleidingen
als Geneeskunde en Rechten niet als eerste en misschien wel helemaal
niet in aanmerking komen voor een Engelstalige bachelor. We gaan
bewust en gedoseerd het aantal Engelstalige bachelorsopleidingen
verhogen, te beginnen met de opleidingen waar dit vakinhoudelijk
gezien het beste en zonder kwaliteitsverlies is te realiseren.
"Natuurwetenschappen is een faculteit waarbij het denkbaar is dat op
den duur 100 procent Engels is." 24% van de cursussen op de RU wordt
nu onderwezen in het Engels. In het strategisch plan van de RU staat
dat in 2020 op ten minste de helft van de faculteiten minimaal twee
Engelstalige bacheloropleidingen moet zijn.
Jensen denkt dat het een illusie is dat meer verengelsing ook meer
beloftevolle studenten uit het buitenland trekt. Zij vreest dat de
kwaliteit van onderwijs af zal nemen bij invoering van Engels, omdat
docenten in het Nederlands veel soepeler en enthousiaster les kunnen
geven en omdat docenten aan de RU vaak de Engelse taal niet genoeg
beheersen om hun studenten goed te kunnen corrigeren. Daarom moet er
voorzichtig en spaarzaam worden omgegaan met de invoering van Engels.
De ambities van Meijer steunt zij dan ook niet.
Een ander punt van kritiek op de verengelsing op de RU is dat de
Nederlandse taalvaardigheid van de studenten in gevaar komt. Jensen
vindt dat een perfecte beheersing van de Nederlandse taal voor veel
studenten voorop moet staan, omdat de universiteit de meeste studenten
opleidt voor de Nederlandse arbeidsmarkt en niet voor internationaal
toponderzoek. "Met ons onderwijs bedienen we een groot deel van de
samenleving, want 90% van de studenten gaat niet het toponderzoek in",
stelde ze in het debat met Meijer. Om deze reden vindt ze dat er
spaarzaam moet worden omgegaan met het invoeren van Engels: "Een
perfecte beheersing van de Nederlandse taal is een pré." De RU is
echter van mening dat het Nederlands van studenten bij het invoeren
van Engelstalige bachelors niet in gevaar komt.
Bron:
ANS
"Meer Nederlands in Frans-Vlaanderen"
7 maart 2016 - De Federatie van
Germaanse Talen in Frankrijk wil meer Nederlands in Frans-Vlaanderen.
De nieuwe organisatie presenteerde zichzelf j.l. zaterdag in het
Franse Duinkerken.
De federatie is opgericht naar voorbeeld van een soortgelijk comití in
de Elzas dat er al sinds 1989 voor pleit om het Duits en de dialecten
in de Elzas te beschermen en te bevorderen. Die Elzasser federatie
slaagde er in dat het Duits toegang kreeg tot de leergangen (niet
verplicht): van de kleuterschool tot het hoger onderwijs. Dezelfde
initiatieven vonden ook al plaats in Bretagne en het Baskenland, maar
Frans-Vlaanderen bleef het relatief stil. "In de eerste plaats willen
we onze werking versterken. Met deze regio vormen we nu een boog van
de Elzas tot in Duinkerken", aldus voorzitter Monique Matter. "We
willen meer erkenning van het Nederlands en het Vlaams in de regio,
een hogere visibiliteit, bijvoorbeeld in de media en in de
cultuurwereld en uiteraard willen we meer Nederlandse opleidingen in
het onderwijs; van in het kleuteronderwijs tot in het hoger
onderwijs", aldus Matter.
In de Elzas krijgen 27 000 leerlingen in het basisonderwijs minstens
enkele uren Duits. Ook in Frans-Vlaanderen, Nord-Pas-de-Calais, zijn
er al initiatieven om lessen Nederlands te geven; van kleuter- en
lagere scholen in Duinkerken en Saint-Omer tot hogere opleidingen in
Rijsel. De federatie ziet mogelijkheden voor de culturele wereld en de
toeristische sector in de buurt, maar vooral voor de economie. "In
West-Vlaanderen kampen ze met een arbeidskrapte, terwijl in
Noord-Frankrijk heel wat hoogopgeleiden hier geen werk vinden", zegt
Henri Vaassen, leraar Nederlands in Duinkerken.
Bron: VTM
Sofprijs 2015 voor KUL-rector
de Lofprijs is voor Filip DeVos
30 januari 2016 - Rik Torfs
is rector magnificus van de Katholieke Universiteit Leuven. Ook in
Vlaanderen dringt het Engels aan de universiteiten op. Het Vlaamse
parlement had geëist dat docenten en hoogleraren die in het Engels
lesgeven een taaltest moeten doen. 10% zakte. Torfs sprak schande van
de bedilzucht van de Vlaamse politici in plaats van dat hij zich druk
maakte over de nogal blinde verengelsing van het Vlaamse universitaire
onderwijs. Als tweede eindigde het Rijksmuseum in Amsterdam dat
tegenwoordig veel (onnodig) Engels gebruikt in zijn communicatie met
het publiek. Ook de Nederlandse ministers Asscher en Bussemaker en
burgemeester Van der Laan stonden op de kandidatenlijst.
De Lofprijs der Nederlandse taal 2015 gaat ook naar een Vlaming: Filip
DeVos. Hij is hoogleraar aan de universiteit Gent en
hoofdredacteur van het tijdschrift Over Taal. Hij heeft een petitie
ingediend om de aandacht van het Vlaams Parlement en de academische
overheden te vestigen op de matige steun die wetenschapspopularisering
krijgt. Hij citeert in zijn oproep, die ook in De Standaard is
afgedrukt, oud-hoogleraar Cor van Bree die zich sterk maakt voor het
Nederlands als wetenschapstaal. Als tweede eindigden de vier
Neerlandici die opgeroepen hebben het vak Nederlands op de middelbare
school een duchtige opfrisbeurt te geven. De prijzen zullen later dit
jaar aan de winnaars worden uitgereikt.
Rutte zet Nederland(s) te kijk
25 januari 2016 _ De Nederlandse
eerste minister Mark Rutte vond het nodig om het Europese parlement in
het Engels toe te spreken. Hij deed dat in het kader van het
EU-voorzitterschap van Nederland in de eerste helft van 2016.
Nederlands is een officële taal in de EU en het is een raadsel waarom
Rutte geen Nederlands spreekt in het EP. Hij zet daarmee niet alleen
zichzelf, maar ook Nederland en het Nederlands te kijk. Minister van
buitenlandse zaken Koenders, die tijdens de toespraak naast hem zat,
vond het kennelijk niet nodig Rutte te behoeden voor
deze
blamage.
Bron: geennieuws.com
Manifest bepleit grondige
'opschudding' vak Nederlands
21 januari 2016 - Leraren Nederlands en
taalwetenschappers hebben een
gezamenlijk
manifest opgesteld waarin ze pleiten voor een grondige
herziening, van het vak Nederlands op de middelbare school. Het
manifest is een vervolg op het
pleidooi
van vier neerlandici in NRC Handelsblad tot een radicale
herschikking van een dodelijk saai vak.
De opstellers van het manifest stellen dat het vak Nederlands op de
middelbare school in de afgelopen 25 jaar nauwelijks veranderd is.
Leerlingen vinden het saai en niet uitdagend en het vak geeft geen
inzicht in taal en literatuur. De universiteiten hebben
Meesterschapsteams Nederlands ingesteld om het vak een nieuwe impuls
te geven. Het vak staat volgens de deskundigen te ver af van de
werkelijkheid en het is niet meer van deze tijd.
De schrijfvaardigheid van scholieren is vaak onder de maat.
Universiteiten en hogescholen bieden nu bijspijkercursussen aan
eerstejaarsstudenten aan. Nog erger is het gesteld op de vmbo's, waar
14 procent van de leerlingen 'functioneel analfabeet' zou zijn. Dat
wil zeggen dat ze te taalzwak zijn om zich te kunnen redden in de
maatschappij. De Meesterschapsteams hebben de mening gevraagd van
honderden docenten, wetenschappers en experts over de verlangde nieuwe
opzet van het vak Nederlands. Als hoofddoel kwam bovendrijven dat
leerlingen kennis en inzicht krijgen in taal, communicatie, literatuur
en cultuur. Het literatuuronderwijs zit nu in de verdrukking en
leerlingen lezen te weinig, vinden de deskundigen. De opstellers
verlangen van de politiek dat de exameneisen worden veranderd en dat
er meer aandacht komt voor de schrijfvaardigheid en spelling.
Bron: NOS